Lale Devri Nedir ?
” zevk , sefa ” devri olarak bilinir. Adını , o dönemde İstanbul’da yetiştirilen ve ünü dünyayı saran Lale çiçeklerinden almıştır. 3.Ahmet’in veziriazamı Nevşehirli Damat İbrahim ile Ahmet Refik Altınay sohbet ederken bu dönemi Lale Devri olarak tanımlamıştır. Ahmet Refik de bu dönemleri anlatan kitabında bu dönemi Lale Devri olarak anlatmıştır ve adı o şekilde anılmıştır.
Lale Devri Padişahı Kimdir ?
Devrin Padişahı 3.Ahmet’dir. 12 yıl sürmüştür.
21 Temmuz 1718 yılında Avusturya-Venedik-Osmanlı arasında olan Pasarofça Anlaşması’nın imzalanması ile başlamıştır.
Lale Devri Yenilikleri – Islahatları
Avrupa’nın üstünlüğü kabul edilmiş ve batı tarzda ıslahatlar yapılmıştır.
İlk kez Avrupa’ya geçici elçilikler gönderilmiştir. İlk elçi 28 Mehmet Çelebi , Paris’e gönderilmiştir. Daha sonra Londra ve Viyana’ya da gönderilmiştir. Böylelikle Avrupa daha yakından takip edilmiştir. Paris’in yanı sıra Londra ve Viyana gibi önemli yerlerde de geçici elçilikler açılmıştır.
İlk özel matbaa İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından açılmıştır. Basılan ilk eser Vani Mehmet’in Vankulu Lügati olmuştur. Matbaanın adı Darü’t-Tıbâati’l Amire’dir.
Batı mimarisi ilk kez bu dönemde kullanılmıştır. Yapılan ilk eser 3.Ahmet Çeşmesi’dir.
Yeniçerilerden oluşan Tulumbacılar adı ile bir itfaiye ekibi kurulmuştur.
İlk kez çiçek hastalığına karşı Çiçek Aşısı bu dönemde kullanılmıştır. Çiçek Aşısı Avrupa dan değil İran’dan getirilmiştir.
Kağıt fabrikası açılmıştır. Çini atölyeleri açılmıştır. Dönemin önemli nakkaşı Levni’dir. İstanbul’un su ihtiyacını karşılamak için Deryayı Sim adlı bir su bendi inşa edilmiştir. Topkapı Sarayı ve Yeni Camii de kütüphane açılmıştır.
Lale Devri Özellikleri
Avrupa’nın üstünlüğü kabul edilmiş ve batı tarzda ıslahatlar yapılmıştır. Pasarofça Antlaşması ile dönem başlamıştır. Patrona Halil İsyanı ile sona ermiştir. Dönemin padişahı 3.Ahmettir. Veziriazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’dır. Dönemin ünlü şairi Nedim‘dir.
Sanat alanında ki ünlü kişi Levni’dir.
Ne Zaman Bitmiştir ?
28 Eylül 1730 yılında çıkan Patrona Halil İsyanı ile bitmiştir. Sonucunda Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ve 37 devlet adamı isyancıların isteği üzerine 3. Ahmet tarafından idam ettirilmiştir. Dönemin ünlü şairi Nedim ise isyancılardan kaçarken ölmüştür. 3.Ahmet tahttan indirilmiş , yerine 1.Mahmut geçirilmiştir.
”Bu şehr-i Sitambol ki bî-misl ü behâdır,Bir sengine yek pâre Acem mülkü fedadır.” – Nedim
İnstagram adresimiz için buraya tıklayabilirsiniz.