Milletler Cemiyeti Ne Zaman Kuruldu ?
Cemiyeti Akvam yada Milletler Cemiyeti 1.Dünya Savaşı’ndan sonra İsviçre de 10 Ocak 1920 tarihinde kurulmuştur. Merkezi Cenevre‘dir.
Milletler Cemiyeti amacı ülkeler arasında yaşanan sorunları barışçıl yöntemler ile çözmektir. Milletler Cemiyeti , Wilson İlkeleri ile kurulması gerektiği belirtilmiş ve Paris Barış Konferansı’nda 1919 yılında kurulması kararlaştırılmıştır.
Fazla bir varlık gösterememiş ve 2.Dünya Savaşı’nın çıkmasına engel olamamıştır. Bu yüzden 2.Dünya Savaşı’ndan sonra 1946 yılında faaliyetlerine son verilmiştir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletlerin de temeli olarak bilinir.
Milletler Cemiyeti Üyeleri
Afganistan , Güney Afrika , Arnavutluk , Almanya , Arjantin , Avusturya , Avustralya , Belçika , Bolivya , Brezilya , Bulgaristan , Kanada , Şili , Çin , Kolombiya , Kosta Rika , Küba , Danimarka , Dominik Cumhuriyeti , Mısır , Ekvator , İspanya , Estonya , Etiyopya , Finlandiya , Fransa , Guatemala , Haiti , Honduras , Hindistan , Irak , İngiltere , İran , İrlanda , İtalya , Japonya , Letonya , Liberya , Litvanya , Lüksemburg , Macaristan , Meksika , Nikaragua , Norveç , Panama , Paraguay , Peru , Polonya , Portekiz , Romanya , Salvador , Siyam , İsveç , İsviçre , Çekoslovakya , SSCB , Yeni Zelanda , Venezuela , Uruguay , Türkiye.
Milletler Cemiyeti Türkiye
Cemiyetin kurulduğu dönemlerde Türkiye Milli Mücadele dönemi devam ediyordu. 1922 de Lozan Konferansı’nda İsmet İnönü , cemiyete katılmaktan memnun kalacaklarını belirtmiştir. Ancak İngiltere ile yaşanan Musul Sorununun devam etmesi nedeni ile Türkiye cemiyete katılmamıştır. Çünkü cemiyet Musul Sorunu hakkında Türkiye’nin aleyhine karar almıştır.
Mustafa Kemal Atatürk Milletler Cemiyeti üyeliği için şu sözleri söylemiştir :
”Biz başvurmayı düşünmüyoruz, fakat davet ederlerse katılmayı düşünebiliriz.”
Bu durum karşısında 43 üye ülkenin oy birliği ile Türkiye , Milletler Cemiyeti’ne davet edilmiştir. 1932 yılında Türkiye Milletler Cemiyeti’ne katılmıştır.
Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ndeki ilk temsilcisi Cemal Hüsnü Taray’dır.
Türkiye Milleler Cemiyeti’ne Yunanistan’ın önerisi ve İspanya’nın daveti ile katılmıştır. Davet ile üye olan ilk ve tek devlet Türkiye’dir.
Milletler Cemiyeti’ne Taşınan Sorunlar
Musul Meselesi – 1926 Ankara Antlaşması ile aleyhimize çözüldü.
Nüfus Mübadelesi – Yunanistan ile yaşandı.
Boğazlar Sorunu – Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile çözüldü.
Hatay Sorunu – Cemiyet Sandler adından bir kişiyi bölgeye gönderdi. Sandler hazırladığı Sandler Raporu’nda Türk nüfusunun daha fazla olduğunu söyledi. 1938’de Hatay Cumhuriyeti kuruldu. 1939’da Hatay anavatana katıldı.
Bozkurt Lotus Olayı – Fransa ile yaşanan bir olaydır. Lehimize çözülmüştür. Türkiye’yi Mahmut Esat Bozkurt temsil etmiştir.
Milletler Cemiyeti Ne Zaman Kapandı ?
Cemiyet , Habeşistan Olayı , Almanya’nın Polonya’ya saldırması ve 2.Dünya Savaşı’nın başlamasına engel olamadığı için önemini yitirmeye başlamıştır. Aslında ilk önce Amerika Birleşik Devletleri cemiyetin kurulmasından sonra Monroe Doktrini yani yalnızlık politikasına geri dönmüş ve cemiyetten ayrılmıştır. ABD’nin cemiyetten ayrılması ile cemiyetin uluslararası gücü ve etkinliği zayıflamıştır.
2.Dünya Savaşı’nın bitmesi ile 1946 yılında faaliyetlerine son vermiş ve yerine Birleşmiş Milletler kurulmuştur.
İnstagram adresimiz için buraya tıklayabilirsiniz.
