Milli Birlik Komitesi Nedir ?
Milli Birlik Komitesi , 27 Mayıs 1960 tarihinde olan askeri darbeden sonra kurulmuştur. 27 Mayıs darbesi ile beraber Demokrat Parti hükümeti darbe ile sona ermiştir. Darbe ile beraber siyasi iktidarı Milli Birlik Komitesi ele almış ve sonra başına Kara Kuvvetleri Komutanı olan Orgeneral Cemal Gürsel getirilmiştir. Komite yada askeri cunta Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup olan 38 kişiden oluşmuştur.
15 Ekim 1961 tarihinde yapılan genel seçimlerin ardından seçilen milletvekilleri ile 12.Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti kuruldu. 22 üye ise Cumhuriyet Senatosu yaşam boyu tabii üyesi olarak kaldı.
Hangi Anayasa Oluşturuldu ?
Darbenin yapılmasının ardından 9 Temmuz 1961 tarihli referandum ile 1961 Anayasası kabul edilmiştir. Anayasa 12 Eylül 1980 Darbesine kadar yürürlükte kalmıştır. Böylece 25 Ekim 1961 tarihinde Milli Birlik Komitesine son verilmiştir.
Milli Birlik Komitesi Üyeleri
Komite Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup olan 38 kişiden oluşmuştur. Başkanı ise Kara Kuvvetleri Komutanı olan Orgeneral Cemal Gürsel’dir.
12 Eylül 1960 tarihinde trafik kazasında hayatını kaybeden İrfan Baştuğ’dan sonra üye sayısı 37’ye düşmüştür. Daha sonra ise demokratik yaşama karşı çıkarak ordunun yönetime devamlı el koymasını savunan Albay Alparslan Türkeş’in önderliğini yaptığı 14 üye Cemal Mandaoğlu tarafından yurtdışına göreve gönderildi. Tasviye edilen bu grubu ondörtler ( 14ler ) denilmiştir. Böylelikle üye sayısı 23’e düşmüştür. Cemal Mandaoğlu’nun da istifası ile 22 üye kalmıştır.
# İsim 27 Mayıs 1960 Tarihindeki Görevi Daha Sonraki Görevi 1 Orgeneral Cemal Gürsel Kara Kuvvetleri Komutanı Türkiye Cumhurbaşkanı 2 Orgeneral Fahri Özdilek 1. Ordu Komutanı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 3 Tümgeneral Cemal Madanoğlu KKK Lojistik Başkanı Cumhuriyet Senatosu Kontenjan Senatörü 4 Tuğgeneral Sıtkı Ulay Harp Okulu Komutanı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 5 Tuğgeneral İrfan Baştuğ Genelkurmay Başkanlığı Personel Başkanı Ankara Valisi 6 Kurmay Albay Ekrem Acuner KKK Harekât Şube Müdürü Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 7 Kurmay Yarbay Refet Aksoyoğlu KKK Harekât Şubesi Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 8 Hava Kurmay Albay Mucip Ataklı Kara Harp Akademisi Öğretmeni Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 9 Hava Kurmay Binbaşı Emanullah Çelebi Hava Harp Akademisi Öğrencisi Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 10 Kurmay Binbaşı Vehbi Ersü 43. Süvari Alayı II. Grup Komutanı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 11 Kurmay Binbaşı Suphi Gürsoytrak 1. Ordu 608. Topçu Taburu Komutanı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 12 Kurmay Yarbay Kadri Kaplan MSB Genel Sekreterliği Harekât Subayı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 13 Kurmay Yarbay Suphi Karaman KKK Personel Başkanlığı Erkân Şube Müdürü Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 14 Kurmay Yüzbaşı Kamil Karavelioğlu Kara Harp Akademisi Öğrencisi Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 15 Kurmay Albay Osman Köksal Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 16 Kurmay Albay Fikret Kuytak KKK Harekât Şube Müdürü Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 17 Kurmay Albay Sami Küçük Madrid Ataşemiliteri Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 18 Kurmay Yarbay Sezai Okan Genelkurmay Plan ve Prensipler Şubesi Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 19 Tuğgeneral Mehmet Özgüneş 61. Tümen Topçu Komutanı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 20 Deniz Kurmay Binbaşı Selahattin Özgür Deniz Harp Akademisi Öğrencisi Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 21 Kurmay Binbaşı Şükran Özkaya 3. Zırhlı Tugay Piyade Tabur Komutanı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 22 Hava Kurmay Albay Haydar Tunçkanat Hava Harp Akademisi Öğretmeni Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 23 Kurmay Yarbay Ahmet Yıldız 4. Tümen 13. Topçu Taburu Komutanı Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 24 Kurmay Albay Muzaffer Yurdakuler Genelkurmay CENTO Şubesi Müdürü Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi 25 Kurmay Albay Alparslan Türkeş KKK NATO Şubesi Müdürü Yeni Delhi Hükûmet Müşaviri 26 Kurmay Yarbay Orhan Kabibay Genelkurmay CENTO Şubesi Subayı Brüksel Hükûmet Müşaviri 27 Kurmay Binbaşı Orhan Erkanlı Kara Harp Akademisi Öğretmeni Meksiko Hükûmet Müşaviri 28 Deniz Kurmay Binbaşı Münir Köseoğlu Deniz Harp Akademisi Öğrencisi Stokholm Hükûmet Müşaviri 29 Kurmay Yarbay Mustafa Kaplan 28. Tümen Harekât Şube Müdür Vekili Lizbon Hükûmet Müşaviri 30 Tank Binbaşı Muzaffer Karan Tank Taburu Harekât ve Eğitim Subayı Oslo Hükûmet Müşaviri 31 Kurmay Binbaşı Şefik Soyuyüce İstanbul 1. Asayiş Bölgesi Kurmay Başkanı Kopenhag Hükûmet Müşaviri 32 Piyade Binbaşı Fazıl Akkoyunlu Genelkurmay Muhafız Taburu Komutanı Kabil Hükûmet Müşaviri 33 Deniz Kıdemli Yüzbaşı Rıfat Baykal Ankara Personel Okulu Karargâh Birliği Komutanı Tel-Aviv Hükûmet Müşaviri 34 Kurmay Binbaşı Dündar Taşer 5. Zırhlı Tugay 1. Tank Taburu 2. Bölük Komutanı Rabat Hükûmet Müşaviri 35 Kurmay Yüzbaşı Numan Esin 86. Piyade Alayı 1. Bölük Komutanı Madrid Hükûmet Müşaviri 36 Kurmay Yüzbaşı İrfan Solmazer Kıdemli Personel Yüzbaşı Lahey Hükûmet Müşaviri 37 Kurmay Yüzbaşı Muzaffer Özdağ 202. Piyade Alayı Subayı Tokyo Hükûmet Müşaviri 38 Jandarma Yüzbaşı Ahmet Er Zeytinburnu İlçe Jandarma Komutanı Trablus Hükûmet Müşaviri
Milli Birlik Komitesi Yemini
Komite üyeleri görevlerine şu yemini ederek başlamıştır ;
“Bir karşılık beklemeden; ahlak, adalet, hukuk ve insan hakları prensiplerinden ve vicdani kanaatlerimden başka bir sınırla bağlı olmaksızın kendimi Türk milletine adadım. Vatanın ve milletin mutluluğuna ve milletin egemenliğine aykırı bir ülkü gütmeyeceğim. Demokratik cumhuriyeti, yeni anayasaya göre düzenlemek ve iktidarı yeni Meclis’e devretmek ülküsüne bağlılıktan ayrılmayacağım. Bunun için şerefim, namusum ve bütün mukaddesatım üzerine ant içerim.“
İnstagram adresimiz için buraya tıklayabilirsiniz.