Tevhidi Tedrisat Kanunu Nedir ?
Tevhidi Tedrisat Kanunu yada Öğretim Birliği Yasası Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 3 Mart 1924 tarihinde kabul edilmiş bir yasadır. Bu yasa ile beraber ülkedeki eğitim kurumları tek çatı altında toplanmıştır. Tüm eğitim kurumları Maarif Vekaletine yani günümüz Milli Eğitim Bakanlığına bağlanmıştır.
Eğitimin temel kanunu olarak kabul edilen Tevhidi Tedrisat Kanunu 1982 Anayasasında 174. madde ile koruma altına alınmış inkilap kanunlarından birisidir.
Kanun aynı zamanda Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması , Harf İnkilabı gibi devrimlerin gerçekleşmesi içinde alt yapı hazırlamıştır.
Eğitimin temel kanunu olarak kabul edilen ve bundan sonra çıkarılacak kanunlara esas teşkil edecek olan kanunun uygulanması için Maarif Vekili olan Vasıf Bey görevlendirildi.
Tevhidi Tedrisat Kanunun Amacı ve Nedeni
Türkiye Cumhuriyeti’nde eğitim alanında reform yapabilmek için eğitim kurumlarının tek çatı altında birleşmesine ihtiyaç duyulması.
Çok başlı eğitime son verilmek istenmesi.
Laik , çağdaş ve milli bir eğitim sistemine geçilmek istenmesi.
Tevhidi Tedrisat Kanunun Sonuçları
Kanunun maddelerinde mahalle mektepleri ve medreselerin kapatılması hakkında bir bilgi bulunmamasına rağmen Vasıf Bey yayınladığı bir genelge ile mahalle mektepleri ve medreseleri kapatmıştır.
Kayıtlı 18.000 öğrenci varken aktif öğrenci sayısı 6.000 olarak bulunmuştur. Bunun nedeni ise 2.Abdülhamit döneminde çıkarılan bir kanun ile medrese öğrencilerinin askerden muaf olmalarıdır. Bu yüzden medreseye kaydolmuşlar fakat okumamışlardır.
İstanbul Darülfünuna İlahiyat Fakültesi açıldı. Aynı zamanda imam ve hatip yetiştirmek için İmam Hatip okulları kuruldu. Fakat bu okullar 1930 lu yıllarda yeterince ilgi görmedikleri için kapatıldı.
İlkokullarda Kur’an dersleri , ortaokul ve liselerde din , Arapça ve Farsça dersleri kaldırılmıştır. İlk yıllarda isteğe bağlı ders olarak devam etse de daha sonraki yıllarda tamamen kaldırılmıştır.
Azınlıkların kurduğu okullarda Maarif Bakanlığının denetimi ve gözetimi altına girmiştir. Bu Yabancı Okullar sorununu ortaya çıkarmıştır. Bu okullarda dinsel ve siyasal amaçlı eğitim verilmesi yasaklanmıştır. Ders programlarına tarih , coğrafya ve Türkçe dersleri eklenmiştir. Kitaplarda ki aziz resimleri kaldırılmıştır. Bu kurallara uymayan azınlık okulları kapatılmıştır. Bu sorun genel olarak Fransa ile yaşanmıştır.
Askeri İdadiler , liselere çevrildi. Daha sonra çıkarılan bir kanun ile bu okullar tekrar Milli Savunma Bakanlığına bağlandı.
Kız ve erkeklerin okullarda ayrı olması yerine karma eğitim gelmiştir.
https://www.youtube.com/watch?v=Wh5jJZcQlCI
Kısaca Sonuçları ;
Medreseler kapatılmıştır.
Yabancı Okullar Maarif Vekaletinin denetimi ve kontrolü altına girmiştir.
Askeri İdadiler liseye çevrilmiştir.
İlahiyat Fakültesi ve İmam Hatip okulları açılmıştır.
Din , Arapça , Kur’an ve Farsça dersleri kaldırılmıştır.
Eğitim birliği sağlanmıştır.
İlkokul okumak ücretsiz ve zorunlu hale gelmiştir.
Laik bir eğitim sistemi oluşturulmuştur.
Eğitim sistemi çağa ayak uydurarak daha modern bir sisteme gelmiştir.
Tevhidi Tedrisat Kanunu Hangi İlke ?
Kanun doğrudan Laiklik ilkesi ile bağlantılıdır.
Tevhidi Tedrisat Kanunu Maddeleri
Kanun Numarası : 430
Kabul Tarihi : 3/3/1340
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 6/3/1340 Sayı : 63
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 5 Sayfa : 322
Madde 1 – Türkiye dahilindeki bütün müessesatı ilmiye ve tedrisiye Maarif Vekaletine merbuttur.
Madde 2 – Şer’iye ve Evkaf Vekaleti veyahut hususi vakıflar tarafından idare olunan bilcümle medrese
ve mektepler Maarif Vekaletine devir ve raptedilmiştir.
Madde 3 – Şer’iye ve Evkaf Vekaleti bütçesinde mekatip ve medarise tahsis olunan mebaliğ Maarif
bütçesine nakledilecektir.
Madde 4 – Maarif Vekaleti yüksek diniyat mütehassısları yetiştirilmek üzere Darülfünunda bir İlahiyat
Fakültesi tesis ve imamet ve hitabet gibi hidematı diniyenin ifası vazifesiyle mükellef memurların yetişmesi için
de ayrı mektepler küşat edecektir.
Madde 5 – Bu kanunun neşri tarihinden itibaren terbiye ve tedrisatı umumiye ile müştegil olup şimdiye
kadar Müdafaai Milliyeye merbut olan askeri rüşti ve idadilerle Sıhhiye Vekaletine merbut olan darüleytamlar,
bütçeleri ve heyeti talimiyeleri ile beraber Maarif Vekaletine raptolunmuştur. Mezkür rüşti ve idadilerde bulunan
heyeti talimiyelerin ciheti irtibatları atiyen ait olduğu Vekaletler arasında tahvil ve tanzim edilecek ve o zamana
kadar orduya mensup olan muallimler orduya nispetlerini muhafaza edecektir.
(Ek: 22/4/1341 – 637/1 md.) Mektebi Harbiyeden menşe teşkil eden askeri liseler bütçe ve kadrolariyle
Müdafaai Milliye Vekaletine devrolunmuştur.
Madde 6 – İşbu kanun tarihi neşrinden muteberdir.
Madde 7 – İşbu kanunun icrayı ahkamına İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
İnstagram adresimiz için buraya tıklayabilirsiniz.