Vagon Li Olayı Nedir ?
Vagon Li Olayı Türkiye Cumhuriyeti ile Fransız demiryolu şirketi olan Vagon Li arasında gerçekleşen bir olaydır. Olay 1933 yılında gerçekleşmiştir.
Olayın sebebi Türk bir memurun şirkette Türkçe konuşması ve bunun ardından şirketin memura para ve işten uzaklaştırma cezası vermesi ile başlamıştır.
Fransız demiryolu şirketi olan Vagon Li’de çalışan memur Naci Bey , 23 Şubat 1933 tarihinde telefonda Türkçe konuşması ile Belçikalı müdür Jannoni tarafından 25 kuruş para cezası ve 15 gün işten uzaklaştırma cezası almıştır.
Bu olay 25 Şubat 1933 tarihinde gazetelerde çıkmıştır. Darülfunun ve Milli Türk Talebe öğrenciler olaydan sonra toplanmıştır. Bunların arasında tanınmış kişilerde yer almıştır. Bunlardan bazıları Peyami Safa ve Cahit Arf’tır. Toplanan öğrenciler şirketin Beyoğlu’nda bulunan bürosunun önünde protesto gösterileri yapmaya başlamışlardır.
Olaylar iyice büyümüş ve toplanan kalabalık büroyu basmıştır. Büro da bulunan Mustafa Kemal’in resmini almışlar ve büroyu tahrip etmişlerdir. Ortalık iyice karışmıştır. Öğrenciler ellerinde bulunan Mustafa Kemal’in resmi ve Türk bayrakları ile yürüyüşe başlamıştır. Yürüyüşe devam eden kalabalık şirketin Karaköy’de bulunan diğer bürosuna gelmiştir. Aynı şekilde burada da Mustafa Kemal’in resmini almışlar ve büroyu tahrip etmişlerdir.
En son olarak İstanbul Valiliği’nin önüne gelen kalabalık burada da gösterilerine devam etmişlerdir. Daha sonra Mustafa Kemal’in resimlerini buraya teslim etmişler ve dağılmışlardır.
Vagon Li Olayı Sonuçları
Şirket Naci Bey’i tekrar işe almışlardır.
Azınlıkların ve gayrimüslimlerin yoğun olarak yaşadığı Pera’da yani Beyoğlu’ndaki birçok yabancı şirket isimlerini Türkçe olarak değiştirmişlerdir.
İlk olarak 1928 yılında başlatılan ”Vatandaş Türkçe Konuş” kampanyası yeniden başlamıştır.
Vagon Li şirketi devletleştirilmiştir. Bunun ardından Osmanlı Devleti döneminden kalan birçok yabancı şirkette devletleştirilmiştir.
Kısaca Vagon-lits Olayı , Fransız demiryolu olan Vagon-li şirketinde çalışan Naci Bey’in Türkçe konuşmasından sonra işten uzaklaştırılması ve para cezası olması ile başlamıştır. Türk öğrenciler daha sonra protesto gösterileri yapmışlardır. Gösterilerde Vatandaş Türkçe Konuş kampanyası tekrar başlatılmıştır. Naci Bey işe tekrar alınmış ve Vagon-li şirketi devletleştirilmiştir.
Günümüzde Vagon lits şirketinin sahibi ACCOR Grup’tur. Olaydan sonra Türkiye’de görev almasına izin verilmemiştir. Fakat ACCOR Grup’un günümüzde Türkiye’de büyük yatırımları vardır.
İnstagram adresimiz için buraya tıklayabilirsiniz.
