Büyük Kuzey Savaşı Nedir ?
Büyük Kuzey Savaşı 1700 – 1721 yılları arasında Çarlık Rusya ve İsveç İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaşlar dizisinin adıdır. Çarlık Rusya’nın başında Büyük Petro yada 1.Petro olarak bilinen Deli Petro , İsveç Krallığının başında ise XII.Karl yada Türkçe olarak bilinen adı ile Demirbaş Şarl yer almıştır.
Savaş Öncesi Gelişmeler ve Nedeni
1618 – 1648 yılları arasında gerçekleşen 30 Yıl Savaşları sırasında İsveç şaşırtıcı bir şekilde Avrupa’nın içine kadar girmiş tüm Alman birliklerini Fransa sınırına kadar ittirmiştir. İsveç’in bu gücü müttefiki olan Fransa’yı bile tedirgin etmiştir. İsveç böylelikle büyük ordusu , demir madenleri ve donanmasının güçlü olması ile sınırlarını genişletmiştir.
Rusya’nın Çarı olan Deli Petro İsveç’in büyük bir tehdit oluşturduğunu düşünerek Prusya , Danimarka – Norveç ve Lehistan ile bir araya gelerek Kuzey İttifakını oluşturmuştur. İsveç’in genç kralı olan Demirbaş Şarl ise ordunun başına geçerek savaştı. Fakat aynı yıllar İspanya Veraset Savaşı sürdüğü için müttefiki olan Fransa’dan yardım alamadı. Yine de bütün savaşları kazanarak ilerlemeye devam etti.
Savaşın Başlaması ve Çarlık Rusya’nın Yükselişi
1700 yılından önce İsveç bir çok zafer kazanarak sınırlarını genişletti ve ilerlemeye devam etti. Fakat kaynakları tükenmeye başlamıştı. Bir çok devlete karşı savaşan İsveç ordusunun kaynakları tükenmek üzereydi. 1709 yılında İsveç ile Çarlık Rusya arasında gerçekleşen Poltova Muharebesini Çarlık Rusya kazanmıştı.
Büyük Kuzey Savaşları’nın en büyük yenilgisini alan İsveç Krallığı güç kaybetmeye başlamışken Rusya , imparatorluk statüsü kazanmış ve Kuzey Avrupa Rusya hakimiyeti altına girmiştir. Böylelikle Rusya Avrupa’da güç kazanmıştır.
Osmanlı Devleti ve Prut Savaşı
Poltova yenilgisinden sonra Demirbaş Şarl Osmanlı Devletine sığınmıştır. Dönemin padişahı 3.Ahmet’tir. Demirbaş Şarl’ın 3.Ahmet’i Rusya’ya karşı kışkırtması ve başka nedenlerden dolayı Osmanlı Devleti , Çarlık Rusya’ya savaş ilan etmiştir. 1711 yılında Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusya arasında yapılan Prut Savaşı’nı Osmanlı Devleti kazanmıştır. Fakat Osmanlı Devleti Prut Savaşı sonrasında Çarlık Rusya ile antlaşma imzalamış ve savaştan çekilmiştir.
Büyük Kuzey Savaşının Sonuçları
Savaşı Çarlık Rusya Koalisyonu kazanmıştır.
Çarlık Rusya , imparatorluk haline geldi ve Avrupa’da yeni bir güç oldu.
İsveç Krallığı zayıfladı.
Koalisyonlar
İsveç İmparatorluğunu Destekleyenler
Osmanlı Devleti
Lehistan 1704 – 1709
Kazak Hetmanlığı 1708 – 1709
Çarlık Rusya’yı Destekleyenler
Danimarka – Norveç
Saksonya ( Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ) ,
Lehistan 1700 – 17004 , 1709 – …
Kazak Hetmanlığı 1700 – 1708
Prusya
Hannover
Büyük Britanya
İnstagram adresimiz için buraya tıklayabilirsiniz.
