İkta Sistemi Nedir ?
İkta , devlete ait olan toprakların gelirlerinin veya vergilerinin devlete büyük hizmetler etmiş kişilere maaş olarak verilmesidir.
İslam devletlerinde ise ikta , devlete ait olan toprakların kullanımının şahıslara verilmesidir. İkta verilen kişi ikta sahibi olur. Hazineye para sokmaz fakat hazineden para çıkmasını da engeller. İkta sahipleri devlet adına bölgeden vergi toplarlar. Savaş halinde bölgeden eli silah tutan askerlerden atlı birlik oluşturarak savaşa destek olurlardı. İkta sahipleri aynı zamanda bölgenin güvenliğini ve yapılan tarımın devamlılığını sağlamakla görevliydi.
Genellikle idari alanında ikta kullanılmıştır.
İkta Sistemini uygulayan ilk Türk-İslam devleti Büyük Selçuklu Devleti’dir. Büyük Selçuklu Devleti’nde ilk kez Nizamülmülk askeri iktayı kullanmıştır. Osmanlı ve Selçuklularda İkta Sistemi topraklar hizmet karşılığı askerlere ve komutanlara verilmiştir.
Yani kısaca İkta Sistemi ; devlete ait olan topraklar çiftçiye tarım yapması için toprak verilmiş bunun karşılığında ise çiftçiden asker yetiştirilmesi istenmiştir. Çiftçilerin yetiştirdiği askerler savaş zamanı devlete destek vermiştir.
İkta ile toprak verilen kişilere Mukta denilmiştir.
İkta sahipleri toprakları satamazlar çünkü toprak devlete aittir.
Bölgenin güvenliğini sağlayamayanlardan 3 yıl sonra toprak geri alınırdı.
İkta Sisteminin Faydaları
Osmanlı Devleti’nde ki Tımar Sistemi’nin kurulmasını sağlamıştır.
Hazineden para çıkışını engellemiştir.
Askeri ve ekonomik açıdan devletin güçlenmesini sağlamıştır.
Devletin giderlerini azaltmıştır.
Toprakların güvenliği artmış , tarımın devamlılığı sağlanmıştır.
Taşralarda devletin otoritesini arttırmıştır.
Göçebe halkın yerleşik hayata geçmesini sağlamıştır.
İnstagram adresimiz için buraya tıklayabilirsiniz.
