Halifeliğin Kaldırılması , Ne Zaman Kaldıldı ?
Halifeliğin Kaldırılması 3 Mart 1924 tarihinde TBMM de çıkarılan kanun ile gerçekleştirilmiştir. Aynı kanun ile Osmanlı Hanedanı üyelerinin sürgünü de gerçekleştirilmiştir.
1 Kasım 1922 tarihinde Osmanlı Devleti , Saltanatın Kaldırılması ile resmen sona ermiştir. Osmanlı Devletinin son Halifesi ise Sultan Mehmet Vahdettin olmuştur. Mehmet Vahdettin’in ülkeden ayrılması ile Halifelik yetkisi alınmış ve TBMM kararı ile Osmanlı hanedanı üyesi olan Abdülaziz’in oğlu olan Abdülmecid Efendi 19 Kasım 1922 tarihinde Halife olmuştur.
3 Mart 1924 tarihinde Urfa Vekili olan Şeyh Saffet Efendi ve 53 arkadaşının hazırladığı Hilafetin kaldırılmasına dair on iki maddeden oluşan karar meclisten geçmiştir. Kararın birinci maddesinde Halifeliğin kaldırılması ve ikinci maddesinde Osmanlı Hanedanının sürgün edilmesi kararı onaylanmıştır. Oturuma katılan 158 üyenin 157 si kararı onaylarken sadece Gümüşhane vekili olan Zeki Bey red kararı vermiştir.
Karar ile beraber Abdülmecid Efendi aynı gün Çatalca İstasyonundan trene bindirilerek sürgüne gönderilmiştir. Osmanlı Hanedanı üyelerine ise on gün süre verilmiştir.
Türkiye’den ayrıldıktan sonra İsviçre’ye giden son Halife Abdülmecid Efendi orada bir bildiri yayınlamıştır. Türkiye hükümetinin bu kararını reddettiğini duyurmuş ve Müslümanları bir kongrede toplanmasını istemiştir. İsviçre ise buna karşı Abdülmecid Efendi’ye siyasi bir propaganda yapmaması şartı ile oturum izni verdiğini belirtmiştir.
Halifelik Neden Kaldırıldı ?
Saltanatın kaldırılması ile beraber Saltanatın destekleyenlerin Hilafet makamı etrafında toplanarak ikilik çıkarması ,
Laiklik yolunda önemli bir adım atılmasının istenmesi ,
Bazı vekillerin Halifeliği , Türkiye Büyük Millet Meclisinden üstün görmeleri ,
Halifeliğin ulusal egemenlik anlaşına aykırı olması ,
Abdülmecid Efendi’nin elçi ağırlaması gibi yaptığı davranışlar ile kendisini padişah olarak görmesi.
Son Halife Kimdir ?
Osmanlı Devletinin son Halifesi Sultan Mehmet Vahdettin’dir.
Türkiye’nin ilk ve son Halifesi ise Abdülmecid Efendi olmuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılan seçim ile halife olmuştur. Sultan Abdülaziz’in oğludur.
NOT ! 3 Mart 1924 tarihinde Halifeliğin Kaldırılması ve Osmanlı hanedan üyelerinin sürgün edilme kararının yanı sıra Tevhidi Tedrisat Kanunu da kabul edilmiştir. Şeriyye ve Evkaf Vekaleti kaldırılarak yerine Diyanet İşleri Bakanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
İnstagram adresimiz için buraya tıklayabilirsiniz.
