Edirne Antlaşması Nedir ?
Edirne Antlaşması 14 Eylül 1829 tarihinde 2. Mahmut döneminde Çarlık Rusya ile Osmanlı Devleti arasında imzalanmıştır. 1828-1829 Osmanlı Rus savaşını bitiren antlaşmadır.
Fransız İhtilali ile doğan milliyetçilik akımı sonrasında azınlıklar bağımsızlık ayaklanmaları çıkarmıştır. Balkanlar da ilk ayaklanmayı ise Sırplar çıkarmıştır. Yunan isyanları ise 1821 tarihinde başlamıştır. 1827 tarihinde İngiltere , Fransa ve Rusya Osmanlı Devletinin donanmasını Navarin’de yakmıştır. Osmanlı Donanması yakıldığı için Yunan isyanı durdurulamamıştır.
Navarin Savaşı sonrasında Rusya , Osmanlı Devletinden savaş tazminatı istemiştir. Osmanlının bunu kabul etmemesi üzerine Rusya savaş açmıştır. Böylelikle 1828 – 1829 Osmanlı Rus savaşları başlamıştır. Eflak ve Bogdan’ı işgal eden Ruslar , batıda Edirne doğuda ise Erzurum’a kadar ilerlemiştir. Bu durum karşısında Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kalmış ve 14 Eylül 1829 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Çarlık Rusya arasında Edirne Antlaşması imzalanmıştır.
Edirne Antlaşması Önemi ve Sonucu
Yunanistan bağımsızlık kazanmıştır. 3 Şubat 1830 tarihinde İngiltere , Fransa ve Rusya arasında imzalanan Londra Protokolü ile Yunanistan Devletinin kurulduğu ilan edilmiştir. 24 Nisan 1830 tarihinde ise Osmanlı Devleti Yunanistan bağımsızlığı kabul etmek zorunda kaldı. 7 Mayıs 1832 İstanbul Antlaşması ile Yunanistan’a son şeklini veren antlaşma imzalandı.
Yunanlıların bağımsızlık kazanmasından sonra Mora Yunanlılara verilmiştir. Fakat Mora Yunan isyanının bastırılması için yardım istenilen Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’ya vaat edilmiştir. Mora’nın Yunanistan da kalması nedeni ile Mısır Sorunu ortaya çıkmıştır.
Savaş tazminatı ödenmesi Osmanlı’nın ekonomisini zayıflatmıştır. Bu nedenle 2.Mahmut yapacağı ıslahatları tam anlamıyla gerçekleştirememiştir.
Edirne Antlaşmasının Maddeleri
16 maddeden oluşan antlaşmanın önemli maddeleri şu şekildedir :
- Osmanlı Devleti savaş tazminatı ödeyecektir.
- Antlaşmanın süresi iki devlet arasında ebedi olarak kalacaktır.
- Sırbistan’a verilen özerklik genişletilecek.
- Eflak ve Boğdan’a özerklik verilecek.
- Ruslar savaş sırasında aldıkları yerleri Osmanlı’ya geri teslim edecek.
- Rus ticaret gemileri boğazlardan serbestçe geçebilecektir.
- Prut Nehri Osmanlı ile Rusya sınırı kabul edilecektir.
Edirne Antlaşması ile Bağımsız Olan Devletler
Antlaşma ile sadece Yunanistan bağımsızlık kazanmıştır. Fakat Sırbistan’a verilen özerklikler genişletilmiştir. Eflak ve Bogdan’a ise özerklik verilmiştir.
