Mondros Ateşkes Antlaşması Tarihi ? Ne Zaman Oldu ?
Mondros Ateşkes Antlaşması yada Mondros Mütarekesi 30 Ekim 1918 yılında Mehmet Vahdettin döneminde imzalanmıştır.
Osmanlı Devletinin artık 1. Dünya Savaşını devam ettirecek gücü kalmamıştır. Aynı zamanda Bulgaristan da savaştan çekilmiştir. Wilson İlkelerinin de yayınlanması ile beraber Osmanlı Devleti Wilson İlkelerine güvenerek savaştan çekilmek zorunda kalmıştır.
Birinci Dünya Savaşından yenik ayrılan Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında Limni Adasında bulunan Mondros Limanına demirlenmiş olan Agemennon Zırhlısında görüşmelere başlanmıştır. 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan antlaşmayı Osmanlı Devleti adına dönemin Bahriye Nazırı olan Rauf Bey imzalamıştır.
Bu antlaşma ile beraber Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir. Antlaşma Osmanlı Devleti’nin imzaladığı son antlaşma olmasa da imzaladığı ve yürürlüğe giren son antlaşma olmuştur.
Antlaşmayı Ahmet İzzet Paşa hükümetinden dönemin Bahriye Nazırı Rauf Orbay imzalamıştır. Rauf Orbay’a dışişleri bakanı Reşat Hikmet Bey eşlik etmiştir. İngiltere tarafından ise Amiral Calthorpe imzalamıştır.
Mondros Mütarekesi ile İşgal Edilen Yerler
Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra işgal edilen ilk Osmanlı toprağı Musul olmuştur.
Anadolu’da işgal edilen ilk Osmanlı toprağı ise Hatay olmuştur.
Musul İngiltere tarafından , Hatay Fransızlar tarafından işgal edilmiştir.
15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir , Yunanlılar tarafından işgal edildi.
16 Mart 1920 tarihinde İstanbul işgal edildi.
Mondros Ateşkes Antlaşmasının Önemi
- Osmanlı Devleti fiilen yıkılmıştır.
- Türkiye’nin sınırlarını oluşturan ilk Uluslararası belgedir.
- En ağır maddeleri 7. ve 24. maddeleridir. Bu maddeler ile Osmanlı toprakları işgale açık bir hale gelmiştir.
- Osmanlı Devletinin imzaladığı antlaşmalardan yürürlüğe giren son antlaşmadır.
- Antlaşmanın maddelerinde Osmanlının egemenlik haklarını kısıtlayan hükümler yer almıştır.
7. Madde Nedir ?
İtilaf devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıktığında istedikleri stratejik bir bölgeyi işgal edebilecektir. Bu madde Osmanlı’yı işgale açık bir hale getirmiştir.
24. Madde ve Vilayeti Sitte
Vilayeti Sitte Doğu Anadolu’da bulunan 6 ildir. Bu iller Van , Diyarbakır , Bitlis , Erzurum , Elazığ ve Sivas’tır. Bu illerden herhangi birisinde çıkabilecek bir karışıkta İtilaf Devletleri Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 24. maddesine göre işgal edebilecekti. İtilaf Devletleri’nin amacı Doğu Anadolu’da büyük bir Ermeni devleti kurmak olmuştur.
Mondros Ateşkes Antlaşmasının Maddeleri
- Boğazlar bütün devletlere açık olacak ve yönetimi İtilaf devletlerinde bırakılacaktır.
- Osmanlı ordusu terhis edilecek ve orduya ait cephaneye el konulacaktır.
- Ulaşım yolları İtilaf Devletleri’nin denetimine bırakılacaktır.
- Donanma , İtilaf Devletleri’nin kontrolünde olacaktır.
- Toros Tünelleri İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecek.
- Hicaz , Yemen , Irak ve Suriye’de bulunan Osmanlı kuvvetleri teslim olacak.
- Tüm liman ve tersaneler İtilaf Devletleri kontrolü altına girecek.
- Doğu Anadolu da Vilayeti Sitte’de bir karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri her hangi bir bölgeyi işgal edebilecek. ( 24 . Madde )
- İtilaf Devletlerinin güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıkarsa İtilaf Devletleri o bölgeyi işgal edebilecek. ( 7 . Madde )
- Suya yerleştiren mayın ve benzeri maddelerin yerleri İtilaf Devletlerine gösterilecek.
- Osmanlı Devleti esir olarak tuttuğu esir ve tutukları kayıtsız şartsız salacak.
- Mazot , yağ ve kömür rezervleri alınacak ve ihraç edilmeyecek.
- Alman ve Avusturya – Macaristan uyruklu herkes sınır dışı edilecek.
- Merkez devletler ile olan ilişiği hemen kesilecek.
- Silahlı çatışmalar ve eylemler 31 Ekim 1918 tarihinde son bulacak.
Mondros Ateşkes Antlaşması :
Osmanlı Devleti adına imzalayan heyetin başkanı kimdir ? – Rauf Orbay’dır.
Ne zaman imzalandı ? Tarihi – 30 Ekim 1918
Hangi hükümet imzaladı ? – Ahmet İzzet Paşa hükümeti .
Kim imzaladı ? – Bahriye Nazırı Rauf Orbay
Hangi savaştan sonra imzalandı ? – 1. Dünya Savaşından sonra imzalanmıştır.
Nerede imzalandı ? – Limni Adasında bulunan Mondros Limanına demirlenmiş olan Agemennon Zırhlısında imzalanmıştır.
En önemli maddesi nedir ? – 7 ve 24 . maddeleri en önemli maddeleridir.
